www.narongthai.com  

บทที่ 6
การนำเสนอข่าว ในภาวะวิกฤต

การรายงานข่าว กรณีเกิดเหตุการณ์ความสูญเสียของ เจ้าหน้าที่ ทหาร ตำรวจ ครู ที่อยู่ในพื้นที่ ที่เกิดเหตุการณ์ความไม่สงบผู้สื่อข่าวมีการนำเสนอข่าวที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว โดยไม่คิดถึงผลกระทบที่ตามมา ทำให้ผู้รับสารเกิดความรู้สึกว่า โจรอยู่เหนือกว่าเจ้าหน้าที่ โดยสำนักงานเลขานุการร่วมคณะกรรมการนโยบายเสริมสร้างสันติสุขจังหวัดชายแดนภาคใต้ มีความเห็น ดังนี้

1.การเสนอภาพความสูญเสียของรัฐ เป็นการทำลายขวัญ และกำลังใจต่อฝ่ายราชการ ในทางตรงกันข้ามเท่ากับเป็นการส่งเสริมขยายผลการปฏิบัติของฝ่ายโจรก่อการร้าย โดยที่สื่อมวลชนไม่รู้ตัว และตกเป็นเครื่องมือโฆษณาประชาสัมพันธ์ให้กับฝ่ายโจร

2.การนำเสนอข่าวในมิติด้วยความรวดเร็ว ทันต่อเหตุการณ์เป็นหลักการในการทำสื่อในภาวะปกติ แต่ในพื้นที่ที่มีการเกิดเหตุการณ์ความไม่สงบ หรืออยู่ในภาวะสงคราม ทุกชาติมีหลักการว่าผลประโยชน์ของชาติและความมั่นคงของชาติ จะต้องเป็นเป้าหมายลำดับแรก ของการทำข่าว มากกว่าความรวดเร็ว ทันต่อเหตุการณ์

3.ปัจจุบันสื่อของไทยมีจำนวนมากและมีการแข่งขันเชิงธุรกิจสูง จึงมีการกระทำในทุกวิถีทางที่จะให้ได้ความรวดเร็วจนลืมหลักการ ใน 2 ข้อดังกล่าว

4.ฝ่ายโจรก่อการร้ายมีการทำสงครามจิตวิทยา และประชาสัมพันธ์กับฝ่ายรัฐบาล โดยมีเป้าหมายคือต้องการข่มขวัญบีบบังคับให้ราษฎรเข้ามาร่วมมือกับฝ่ายโจร ทำนองเดียวกันก็มีความต้องการทำลายกำลังใจเจ้าหน้าที่ในการปฏิบัติงาน เพื่อให้เกิดความท้อถอย โดยมีสื่อของฝ่ายเรา เป็นกำลังในการสนับสนุนวัตถุประสงค์ของโจรก่อการร้าย ในทางอ้อมโดยไม่รู้ตัว

5.ทัศนคติและความเชื่อดั้งเดิมของชาวบ้าน มักมองเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น มาจากเจ้าหน้าที่ของรัฐ เป็นฝ่ายกระทำเป็นอันดับแรก สาเหตุที่ชาวบ้านมีความเชื่ออย่างนี้เพราะได้รับการปลุกระดมจากฝ่ายตรงกันข้าม และถูกปลูกฝัง มาอย่างยาวนานว่า ชาวบ้านที่เป็นชาวไทยมุสลิมเป็นพลเมืองชั้นสอง มาโดยตลอด และรัฐไม่เคยให้ความเป็นธรรมกับชาวไทยมุสลิม มีแต่ถูกกลั่นแกล้งหรือข่มขู่ให้ร้าย แต่ผลจากการวิจัยที่กระทำโดยนักวิชาการจากมหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียง พบว่าเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นใน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ เกิดจากการกระทำของฝ่ายโจรก่อการร้ายร้อยละ 85 และเป็นเรื่องส่วนตัวที่ขัดแย้งด้านผลประโยชน์ร้อยละ 12 และเกิดจากการกระทำของเจ้าหน้าที่รัฐเพียงร้อยละ 3 เท่านั้น

6.โจรก่อการร้าย มีความพยายามยกประเด็นเรื่องเชื้อชาติมลายู มาเป็นเครื่องมือในการต่อสู้เพื่อให้เกิดความสำเร็จในการแบ่งแยกดินแดน โดยใช้วิธีการรุนแรงเพื่อให้ราษฎรในพื้นที่เกิดความหวาดกลัว และหันมาให้ความร่วมมือ กับโจรก่อการร้าย รวมถึงการหลอกลวง ชาวบ้านด้วยการบิดเบือนคำสอนทางศาสนา โดยการตีความเพื่อเข้าข้างตนเอง เพื่อให้ชาวบ้านหลงเชื่อ และลุกขึ้นต่อสู้กับฝ่ายราชการด้วยความรุนแรง

7.การต่อสู้ของโจรก่อการร้าย ที่ได้เปรียบในเชิงยุทธวิธี โดยใช้ความรุนแรง ทำให้เกิดผลกระทบในเชิงลบ ต่อการกระทำของโจรก่อการร้ายเพราะในการปฏิบัติ เป็นการฆ่าผู้บริสุทธิ์ สื่อมวลชนสามารถหยิบยกขึ้นมาเป็นประเด็นในการตอบโต้ การกระทำที่ไร้มนุษยธรรม

8.ในความเป็นจริง กลุ่มโจรไม่เคยแสดงตน และเสนอข้อเรียกร้องอย่างเป็นทางการ โดยเฉพาะในเรื่องเชื้อชาติ ศาสนา ดินแดน หรือประเด็นเรียกร้องอื่น ๆ มีแต่สื่อมวลชน คาดการณ์หรือนำคำสัมภาษณ์ของผู้มีอำนาจของผู้ให้ข่าวมาเปิดเผยแทนโจรก่อการร้าย

แนวทางการรายงานข่าว

1.สื่อในพื้นที่ ควรมีการรายงานข่าวที่สร้างขวัญกำลังใจแก่ผู้ปฏิบัติงานในพื้นที่ และประณามการกระทำของฝ่ายโจรก่อการร้าย ให้เป็นรูปธรรม

2.เจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องทุกระดับ ทบทวนมาตรการกำกับสื่อในพื้นที่เพื่อไม่ให้มีการนำเสนอข่าวที่ทำลายขวัญและกำลังใจ และหากเกิดเหตุการณ์ผู้สื่อข่าวควรนำเสนอแต่ข้อเท็จจริงว่าเกิดเหตุที่ใด มีความสูญเสียเท่าไหร่ โดยไม่มีการสรุปความเห็นส่วนตัวในตอนท้ายข่าว

3.ในการรายงานข่าว ควรให้ชาวไทยมุสลิมได้มีโอกาสได้พูดผ่านสื่อ เพื่อนำเสนอสิ่งที่ดี ๆ ในท้องถิ่น เพื่อเป็นการสร้างความภาคภูมิใจในชาติพันธุ์ เช่น เรื่องเทศกาลฮารีรายอ พีธีอาซูรอ การประกอบพีธีฮัจญ์ พิธีการแต่งงานของชาวไทยมุสลิม เป็นต้น นอกจากนี้ควรนำเสนอรายงานข่าวใน เรื่องการให้ความยุติธรรมต่อชาวไทยมุสลิมของดาโต๊ะยุติธรรม ที่อยู่ในพื้นที่ ว่ามีวิธีอย่างไรต่อการปฏิบัติงาน

4.การสื่อข่าว จะต้องนำเสนอแนวทางของมุสลิมสายกลาง ที่เป็นกระแสหลักต่อการแก้ไขปัญหาความไม่สงบในพื้นที่ โดยการสัมภาษณ์ประธานคณะกรรมการอิสลามประจำจังหวัด และที่ผ่านมาคณะกรรมการ ได้ให้ความร่วมมือที่จะชี้แจงข้อเท็จจริง ในทุกกรณี โดยเฉพาะหลักศาสนาอิสลามทุกนิกาย ถือว่าการทำร้ายชีวิตมนุษย์เป็นบาปอย่างมหันต์

5.ผู้สื่อข่าวต้องใช้ความระมัดระวัง ที่จะบอกว่าโจรกลุ่มไหนเป็นผู้ก่อการ เพราะจะตกเป็นเครื่องมือของฝ่ายตรงข้ามได้ แต่ถ้าหากเป็นการวิเคราะห์ข่าวสามารถกระทำได้ หรือถ้าเป็นข้อมูลจากการสัมภาษณ์แหล่งข่าวที่มีอำนาจให้ข่าว ก็สามารถเผยแพร่ได้ เพื่อรายงานข้อเท็จจริง

6.ผู้สื่อข่าว ต้องเสนอประเด็นข่าวให้หันมาต่อสู้อย่างสันติวิธี บนหลักธรรมรัฐ โดยให้แหล่งข่าวที่เป็นชาวบ้านในท้องถิ่นเป็นผู้นำเสนอ
ความคิดเห็นผ่านสื่อ

* * * * * * * * * * * * * * *